Dzięki staraniom historyków, samorządowców i organizacji pozarządowych, dnia 02 czerwca odbędzie się uroczystość oraz inscenizacja plenerowa, poświęcone odsłonięciu tablicy, przypominającej jeden z najtrudniejszych okresów w historii Pomorza, gdy pomiędzy gospodarstwami Koźlin przebiegała granica dzieląca sąsiadów.
Przejście graniczne w Koźlinach (1920 – 1939)
W 1920 r. Wolne Miasto Gdańsk, w którego granicach, obok wielu wsi i osad Pomorza, znalazły się Koźliny. Podzielenie naturalnych relacji sąsiedzkich granicą polsko – gdańską stało się dla miejscowej ludności nowym i wcześniej nieznanym wyzwaniem.
W Koźlinach do dziś zachował się czytelny i nie przekształcony układ dawnego przejścia granicznego. Mówimy tu o budynkach, resztkach polskiej zapory przeciwpancernej, czy nawet rowie granicznym. Jest on swoistym świadkiem trudnych uwarunkowań, w jakich przyszło żyć przez 19 lat tutejszym mieszkańcom.
Bliskość przejścia granicznego pozwalała lokalnej ludności nadal w miarę normalnie funkcjonować. Dla przykładu mieszkając po jednej stronie a pracując po drugiej. Zachęcała też do prowadzenia nielegalnego handlu przygranicznego i dorabiania przemytem. Sytuację ułatwiał fakt, że po obu stronach można było liczyć na znajomych i krewnych.
Możliwość całodobowego ruchu granicznego zachowała w miarę stabilne stosunki miejscowej ludności, niezależnie od dzielącej jej granicy. Stan taki utrzymywał się niemalże do lata 1939 r. Wówczas, wzdłuż granicy po stronie gdańskiej, nasiliły się akcje dywersyjne oraz represyjne na ludności pochodzenia polskiego. Wypuszczano się też na teren Polski, przez co celowo wzbudzano strach i niepewność tamtejszej społeczności.
Na kartach historii przejście graniczne w Koźlinach zapisało się też 1 września 1939 r., gdy rankiem przejechała przez nią kompania i pięć wozów pancernych SS – Heimwehr Danzig, które kierowały się na Tczew. Kolumna została zatrzymana przez polskich żołnierzy z 2 Batalionu Strzelców z Tczewa.
Zakończenie II Wojny Światowej zlikwidowało nienaturalne podziały Pomorza. Rozpoczęła się także migracja ludności. Dotychczasowi mieszkańcy Koźlin i okolic wyjeżdżali do Niemiec i przenosili się do miast. Najczęściej Tczewa i Gdańska. Na ich miejsce przybywali nowi z centralnej Polski i Kresów Wschodnich.
Stowarzyszenie „Wczoraj, Dziś i Jutro”, Wójt Gminy Suchy Dąb oraz Lokalna Grupa Działań zapraszają wszystkich w sobotę 02 czerwca 2018, na główną drogę w Kozlinach, w kierunku na Czatkowy. Startujemy o 9 patrolem granicznym. O 11 nastąpi uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej. 11.30 główna inscenizacja. 12.30 to wojskowa grochówka a o 13.30 kolejna inscenizacha. O godzinie 14 przewidziane jest zakończenie imprezy.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęła Północna.TV oraz portal Strefa Historii.
info/foto: Stowarzyszenie Wczoraj, Dziś i Jutro
K.