piątek, 29 marca, 2024

Wszystkie żony ostatniego szacha

Były żonami jednego mężczyzny. Kobietami, na które z zazdrością spoglądał cały świat. Były królowymi Persji. Oczekiwano od nich tylko jednego: dziedzica. Gdy dwie pierwsze zawiodły i nastała ta, która sprostała zadaniu, monarchia w Iranie upadła. Co wiemy o wszystkich żonach ostatniego szacha Iranu Mohammada Rezy Pahlawiego oprócz tego, że dwie trzecie z nich było nieszczęśliwe?

Książę z bajki

Mohammad Reza Pahlawi był najstarszym synem perskiego szacha. Młody, przystojny książę, kompletnie niezainteresowany sprawami państwa, obracający się wyłącznie w najwyższych kręgach arystokracji perskiej tudzież europejskiej. Otoczony luksusem, odcięty od zwykłych ludzi, z perspektywami objęcia tronu z poparciem mocarstw zachodnich. Bajecznie bogaty. Brzmi nieźle. Jedyne czego mu brakowało do kompletnego wizerunku to małżonka oraz zdrowy dziedzic. I tu – nawet w tak bajecznym świecie – zaczęły się kłopoty. 

Mohammad Reza Pahlawi

Wenus z Azji

Pierwszym wyborem ostatniego z rodziny Pahlawi była księżniczka Egiptu, Fauzijja bint Fu’ad – najstarsza córka egipskiego króla Fu’ada I oraz królowej Nazli Sabri. Zjawiskowo piękna, nazywana Wenus z Azji, była obiektem westchnień wielu książąt i arystokratów – i pozostała dla nich jedynie orientalnym marzeniem. Pochodziła z kręgu islamu i tam było jej miejsce. Ojciec Fauzijji nalegał na to małżeństwo chcąc wzmocnić pozycję Egiptu i sojusz z ówczesną Persją. Po pełnym przepychu weselu w roku 1939 przyszła na świat jedyna córka królewskiej pary. Nie było tajemnicą, że królowa Fawzijja nie czuje się dobrze w Teheranie, nie odpowiada jej tamtejsza swoboda. Po sześciu latach królowa opuściła Persję i wróciła wraz z córką do Egiptu. W roku 1948 szach rozwiązał małżeństwo – oficjalnie z powodu braku męskiego potomka.

Fawzijja rok później wyszła za mąż po raz drugi, tym razem za egipskiego ministra Ismaila Husajna Szirina i przyjęła nazwisko męża. W międzyczasie pozbawiono ją wszystkich królewskich tytułów – nie tylko przez rozwód ale również przez upadek monarchii w Egipcie. Drugiemu mężowi „azjatycka Wenus” urodziła dwójkę dzieci – córkę i syna. Zmarła w 2013 roku.

Soraya

Drugim wyborem ostatniego szacha była najstarsza i zresztą jedyna córka irańskiego ambasadora w Republice Fedralnej Niemiec – Soraijja Esfandijari Bachtijari. Sorajja wychowywała się w Europie. Była wykształcona i obyta w towarzystwie. A szch był całkowicie zauroczony i zakochany. Para na ślubnym kobiercu stanęła 12 lutego 1951 roku. Na uroczystość ślubną zaproszonych zostało 1600 gości. Suknia ślubna Sorajji została uszyta w domu mody Dior, a do jej wykonania użyto 34 m srebrzystobiałej lamy, 20 tys. piór i 6 tys. brylantów. Życie królewskiej pary nie było usłane różami niestety.

Cała rodzina królewska, dwór – w sensie doradcy religijni i polityczni oczekiwali narodzin następcy tronu. Mijały kolejne lata, a królowa Sorajja nie zachodziła w ciążę. Nie mogąc dać mężowi następcy tronu i wymarzonego dziedzica, popadła w depresję. Sytuacji nie poprawiała atmosfera na dworze. Mimo ogromnego uczucia, jakim szach darzył małżonkę, zdecydował się odsunąć ją od siebie z powodu jej bezpłodności. Rozwód pary królewskiej był głośny i opisywały go nie tylko plotkarskie gazety w Europie i Ameryce. Wolna od królewskiego męża Soraijja wróciła do Europy. W Rzymie poznała producenta filmowego Dino De Laurentisa i w 1965 roku wystąpiła w jego filmie Trzy twarze kobiety. Jej ostatni życiowy partner, włoski reżyser, Franco Indovina, który porzucił dla niej żonę i dzieci zginął w wypadku lotniczym w 1972 roku na Sycylii. Sama Soraijja zmarła w swoim apartamencie w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach. Miała 69 lat.

Do trzech razy sztuka

Była trzecim i jednocześnie ostatnim wyborem szacha. W odróżnieniu od swoich poprzedniczek – jako pierwsza i jedyna kobieta w ciągu dwóch i pół tysiąca lat historii – została koronowana na władczynię i mogła oficjalnie nosić i używać tytułu szachbanu. Farah Diba – stała się symbolem dążeń monarchii do emancypacji irańskich kobiet. Urodziła mężowi czwórkę dzieci, w tym upragnionego następcę tronu.

W czasie swoich rządów u boku męża odpowiedzialna była za sprawy związane z pielęgnowaniem irańskiej kultury, dążeniem do równouprawnienia kobiet w Iranie, ochroną środowiska, opieką zdrowotną i rozwojem krajowej małej przedsiębiorczości. Dużo podróżowała po kraju, żeby lepiej poznać swój naród. Po obaleniu szacha przez ajatollaha Chomeiniego w 1979 roku wraz z mężem opuściła Iran. Żyjąc na wygnaniu zajmowała się pracą dla UNESCO oraz działalnością charytatywną. Nawet dziś jest w Iranie symbolem kobiet walczących o prawa obywatelskie.

Karolina Łucja Białke

foto: wikipedia.com, pinterest. com. 

Źródła: 

wikipedia.com

H. Nahavandi, Upadek i śmierć szacha Iranu

F.D.Pahlawi, Wspomnienia. Z miłości do mojego króla

R. Czulda, Iran 1925-2014. Od Pahlawich do Rouhaniego

R. Kapuściński, Szachinszach