Hanna i Jacek Żuławscy to bez wątpienia jedni z najbardziej znanych i zasłużonych trójmiejskich artystów. Bez nich nie byłoby Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie, czy większości malowideł, zdobiących kamienice ulicy Długiej i Długiego Targu w Gdańsku. Byli też zaangażowani przy tworzeniu wystroju dworca w Gdyni. Ich dorobek będziemy mogli od jutra zobaczyć na obszernej wystawie, obejmującej 200 z niemal 400 obiektów w Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy.
Na wystawie będzie można zobaczyć obrazy olejne, akwarele/gwasze/tempery, rysunki, grafiki, rzeźbę ceramiczną z lat 30.–80. XX w. Zgromadzone prace pozwalają na reprezentatywne przedstawienie dorobku artystów oraz prześledzenie założeń formalnych, treściowych i stylistycznych w ich twórczości. Ekspozycja oparta jest o kolekcję prywatną z Bydgoszczy, powstałą poprzez pozyskanie spuścizny znajdującej się w zbiorach rodzinnych spadkobierców Żuławskich. Jacek pochodził z jednego z najpłodniejszych artystycznie polskich rodów, którego przedstawiciele byli i są aktywni na polu literackim, plastycznym, muzycznym i filmowym, do dziś zadziwiając skalą i różnorodnością dokonań. Z kolei ojciec Hanny był rzeźbiarzem, a stryj Zdzisław Piotr Jasiński – malarzem, współzałożycielem grupy Pro Arte. Jacek i Hanna, połączeni wspólnymi pasjami, wędrówkami po górach i żeglarstwem, w połowie lat 30 wyjechali do Paryża, gdzie studiowali u Pankiewicza i po paru latach pobrali się. Po wojnie Żuławscy razem z grupą artystów, studentów i profesorów wyruszyli na Wybrzeże by otworzyć tam pierwszą Szkołę Artystyczną – PWSSP w Gdańsku z siedzibą w Sopocie (październik 1945). Hanna od 1945 roku prowadziła w Sopocie pracownię ceramiki, natomiast Jacek uczył rysunku, a następnie malarstwa architektonicznego oraz kierował pracownią dyplomową malarstwa. Oboje wielokrotnie prezentowali swoje prace w kraju i za granicą. Para w 1974 roku, po przejściu na emeryturę Jacka przeniosła się do Warszawy, gdzie Żuławski przed śmiercią wykonał jeszcze projekty serii tkanin dla przedstawień teatralnych oraz projekt tapiserii dla Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni.
Konwencja budowy obrazów oraz ich tony barwne wyraźnie wpisują malarstwo Żuławskich w tzw. szkołę sopocką z jej charakterystycznym koloryzmem, spajającym różnorodną tematykę. Zarówno portrety, jak i martwe natury, sceny rodzajowe (często groteskowe sytuacje opisujące rzeczywistość powojenną), pejzaże, a nawet kompozycje abstrakcyjne, utrzymane są w duchu postimpresjonizmu. To wynik doświadczenia wyniesionego z nauk w pracowniach paryskich, zwłaszcza Józefa Pankiewicza. Z kolei kadrowanie i budowanie planów obrazów wskazują wyraźnie na inspirację myślą Józefa Czapskiego. Charakterystyczny dla obojga artystów jest zwrot ku klasycyzmowi – czerpanie z tradycji starożytności poprzez sięganie po motywy z mitologii greckiej.
Ceramiczne rzeźby Hanny Żuławskiej są przykładem nowatorskiego podejścia do materii – ich masa kształtowana jest z zachowaniem walorów malarskich, wyrażającym się m.in. w wielokrotnym powlekaniu i nawarstwianiu szkliwa oraz starannym doborze kolorystyki. Rozwiązania formalne jej wyrobów wykazują inspiracje twórczością Pabla Picassa. Zaprezentowanie na wystawie licznych szkiców malarskich i rysunkowych, wcześniej nie prezentowanych szerokiej publiczności, wzbogaci wiedzę o warsztacie artystów i koncepcji tworzenia przez nich dzieła. Odnajdziemy wśród nich m.in. projekty mozaik i tapiserii. Nieznane dotąd grafiki z wczesnego okresu twórczości, w różnych odmianach warsztatowych, uzupełnią szerokie spektrum działalności artystycznej Żuławskich.
Z okazji wystawy wydane zostało specjalne wydawnictwo. Jest nim cenny poznawczo i artystycznie album – katalog wszystkich dzieł Hanny i Jacka Żuławskich wchodzących w skład bydgoskiej kolekcji.
Galeria Miejska BWA w Bydgoszczy, ul. Gdańska 20
Początek 20.02.2024, godz. 18.00 – wernisaż otwarty
Koniec 29.03.2024
producentka katalogu i wystawy: Marta Kardas
kuratorka: Inga Kopciewicz (NCP.Art)
koordynacja: Danuta Pałys (Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy)
Partnerzy:
NCP.art – Pracownia analiz i konserwacji dzieł sztuki, Fundacja Take Care, Sopocki Dom Aukcyjny – Bydgoszcz, Bydgoskie Centrum Sztuki, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, Urząd Miasta Bydgoszcz.
Fot: Jacek Żuławski,Bar Wojtuś, b.r., olej, płótno, 62 x 73,5 cm, praca z kolekcji prywatnej, Zofia Seyda – NCP.ART
